Dumbo Drop

15 กันยายน 2552

เปล่าหรอก ฉันไม่ได้หมายถึงสิ่งที่อั้มต้องทำความสะอาด แต่หมายถึงการขนส่งช้างข้ามชายแดนจังหวัดต่างหาก ปฏิบัติการนี้ซับซ้อนเหมือนภาพยนตร์เรื่องปฏิบัติการ Dumbo Drop

กฎหมายไทยและกฎข้อบังคับองค์การบริหารส่วนจังหวัดกำหนดห้ามช้างเดินข้ามชายแดนจังหวัด แต่ต้องขนส่งด้วยรถบรรทุกเท่านั้น โดยต้องได้รับอนุญาตจากกรมปศุสัตว์ก่อน

ดังนั้น เช้าวันนี้หลังกินอาหารเช้ามื้อใหญ่ตามปกติเสร็จ ควาญช้าง สัตวแพทย์ และผู้เชี่ยวชาญการขนส่งช้าง ก็ช่วยเพื่อนรักของเราให้ค่อยๆไต่ขึ้นรถบรรทุกอย่างที่ออกแบบมาโดยเฉพาะเพื่อพวกมันอย่างระมัดระวัง แล้วรถก็แล่นข้ามชายแดนที่ช้างไม่สามารถรู้ได้ แต่อย่าเลย อย่าเริ่มพูดถึงเรื่องตลกแบบมีชนชั้น

ริชาร์ด แลร์ ผู้เขียนเกี่ยวกับช้างในสยามกล่าวว่า ช้างถูกใช้โดยนักสำรวจชาวยุโรปในยุคแรกๆ เมื่อพวกเขาเดินทางมาสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในศตวรรษที่ 19 ประเทศไทยมีช้างเลี้ยงมากกว่า 100,000 เชือก และจำนวนมากถูกใช้ขนส่งสินค้าและคน รวมถึงถูกใช้งานสำหรับการเดินทางของชาวยุโรป

แม้ว่าช้างจะดูงุ่มง่าม แต่ช้างชำนาญในการเดินขึ้นลงภูเขาสูงชันอย่างน่าประหลาดใจ และเท้าใหญ่ของพวกมันมีไว้เดินผ่านหนองน้ำและพื้นโคลนได้อย่างง่ายดาย ก่อนการสร้างทางรถไฟแห่งสยาม การเดินทางจากกรุงเทพฯ ไปสู่เชียงใหม่มักจะเดินทางด้วยเรือครึ่งทาง และช้างอีกครึ่งทาง

เมื่อนั่งรถตามหลังรถบรรทุกช้าง ฉันสังเกตเห็นว่าช้างยื่นงวงขึ้นสัมผัสกับสายลมอ่อนๆ และสูดอากาศ แต่เวลาส่วนใหญ่ใช้ไปกับสิ่งที่พวกมันถนัดที่สุด นั่นคือกิน

ควาญช้างนั่งอยู่บนหลังช้างในรถบรรทุก เหมือนคาวบอยในประเทศตะวันตก เป็นภาพที่น่าประทับใจทีเดียว แต่ไม่มีใครเลยสักคนเดียวที่หันมาสนใจการติดสอยห้อยตามแปลกๆ ของเรา นี้

คนไทยรักช้าง แต่คนไทยก็มักเมินเฉยช้าง คนไทยไหว้อย่างเร็วๆ หลังป้อนผลไม้ และ/หรือ ให้เงินเล็กๆ น้อยๆ แก่ควาญช้าง เพื่อใช้ดูแลช้าง แต่คนที่ขับรถสนใจช้างบนรถบรรทุกน้อยมาก หรืออาจไม่มีเลย

เมื่อถึงจุดหมาย ฉันตะลึงขณะมองช้างถอยหลังลงจากรถบรรทุกอย่างระมัดระวัง ลงสู่แท่นยืน และก้าวลงสู่พื้น โดยทำตามคำสั่งของควาญช้าง

ช้างเป็นสัตว์ที่ฉลาดเหลือล้น และช้างของเราซึ่งถูกฝึกโดยควาญช้าง สามารถเข้าใจคำสั่งเสียงสูงสุด 40 คำสั่ง ซึ่งมากกว่าคำสั่งที่เชน ลูกชายของผม ต้องการตอบรับ ฮี่ฮี่

เราคิดว่าเราประหยัดเวลาเดินไปประมาณ 2 ชั่วโมง ด้วยการขนส่งทางรถบรรทุก แต่เวลาใกล้จะหมดลงที่ผู้นำประเทศของเราต้องเริ่มลงมือปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ปกป้องป่า ช้างของเรา ลูกหลานของเรา อนาคตของเรา

ตลอดการเดินทางครั้งนี้ เรารวบรวมรายชื่อในจดหมายถึงประธานาธิบดีโอบามา ด้วยความหวังอันยิ่งใหญ่ แต่เพื่อนร่วมงานของผมในสหรัฐอเมริกาและเบลเยียมบอกผมว่า นักการเมืองเหล่านั้นไม่สนใจหรอก การประชุมสหประชาชาติเรื่องภาวะโลกร้อนเป็นความยุ่งเหยิง และผู้นำโลกกำลังเล่นเกมของเด็กไร้เดียงสากับอนาคตของพวกเรา

ฉันจากคาราวานช้างในวันนี้เป็นเวลา 2 วัน และกลับไปกรุงเทพฯ เพื่อประชุมกับแนวร่วมของเราเพื่อคิดหาวิธีกระตุ้นให้โอบามาหันมาสนใจ ก่อนการประชุมสมัชชาสหประชาชาติจะเริ่มขึ้น

หากโอบามาบินลงมาที่นี่ และมองลึกไปยังดวงตาที่เต็มเปี่ยมความรู้สึกและงดงามของคชาพัช ช้างหนุ่มนักรักของเรา เขาจะเข้าใจมากกว่าที่เคยเป็นมาถึงความจำเป็นในการลงมือแก้ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

คชาพัช

ไชยเลนดรา ยัสวัน